Tìm hiểu về mô hình kinh doanh thương mại điện tử

Xu hướng thương mại hay bán hàng trực tuyến trong thời đại công nghệ số 4.0 đã và đang phát huy hiệu quả vượt bậc. Các mô hình kinh doanh thương mại điện tử đã và đang phát triển nhanh chóng để phù hợp với sở thích của khách hàng. Vậy, mô hình kinh doanh thương mại điện tử nào đang nổi bật hiện nay?

1. Mô hình kinh doanh thương mại điện tử là gì?

Mô hình kinh doanh thương mại điện tử là một kiểu kinh doanh online tạo điều kiện cho các tổ chức, công ty hoặc cá nhân giao dịch, mua và xử lý hàng hóa thông qua mạng điện tử như Internet. Tại đây, bạn có thể mua và bán nhiều loại hàng hóa trên phạm vi toàn thế giới bất cứ nơi nào và bất cứ khi nào bạn chọn. Đây là điểm nổi bật của thương mại điện tử, cũng là điều mà các hệ thống cửa hàng truyền thống không thể làm được.

Hiện nay, có 6 loại mô hình kinh doanh thương mại điện tử, cụ thể là Doanh nghiệp với Doanh nghiệp (B2B), Doanh nghiệp với Người tiêu dùng (B2C), Người tiêu dùng với Người tiêu dùng (C2C), Người tiêu dùng với Doanh nghiệp (C2B), Doanh nghiệp với Doanh nghiệp với Người tiêu dùng (B2B2C), Doanh nghiệp với Chính phủ (B2G).
Xem thêm: E-marketing trong thương mại điện tử.

=>> Xem thêm: Giải đáp từ A-Z ngành thương mại điện tử

2. Những mô hình kinh doanh thương mại điện tử phổ biến nhất hiện nay

Thương mại điện tử được coi là chìa khóa thành công của các nhà bán lẻ. Các mô hình kinh doanh thương mại điện tử có nhiều loại và được phân loại như sau.

2.1. Business to Business (B2B)

Thương mại điện tử B2B là hoạt động của một công ty mua sản phẩm hoặc dịch vụ từ một công ty khác bằng phương thức trực tuyến. B2B còn là các phần mềm bán hàng, quản lý quan hệ khách hàng (CRM) và nhà cung cấp dịch vụ thanh toán.

Do có nhiều danh mục các mặt hàng, bán hàng trực tuyến B2B thường phức tạp hơn các loại hình thương mại điện tử khác. Một công ty thương mại điện tử B2B thường cần nhiều vốn hơn để ra mắt.

Alibaba.com và Amazon.com là hai ví dụ về nền tảng thương mại điện tử B2B, tạo thuận lợi cho thương mại giữa hàng triệu công ty trên toàn thế giới. Bằng cách kết nối các công ty quốc tế, các nền tảng này tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch, mua bán, giảm chi phí tiếp thị và quảng cáo.

2.2. Business to Consumer (B2C)

Khi một công ty bán hàng cho các cá nhân hoặc khách hàng trực tuyến thay vì tại một cửa hàng thực tế, nó được gọi là bán lẻ trực tuyến B2C (doanh nghiệp tới người tiêu dùng). Tại Việt Nam, mô hình thương mại điện tử B2C cũng rất thành công và được ưa chuộng.

Elise, HoangPhuc, Bibomart, Nike, Adidas và các cửa hàng trực tuyến độc quyền khác là những ví dụ về các công ty B2C tại Việt Nam. Giảm chi phí là một lợi thế mà phương pháp này mang lại cho các công ty này, bởi khi tạo một cửa hàng trực tuyến có thể tiếp cận một lượng lớn khách hàng mà không phải trả tiền thuê, người bán…

Khách hàng sẽ cảm thấy thoải mái hơn khi chọn đồ và thanh toán khi giao dịch diễn ra nhanh chóng, đồ được giao đến tận nhà và không cần phải đi lại.

2.3. Consumer to Consumer (C2C)

Mô hình C2C vận hành như một thị trường trực tuyến nơi người dùng có thể trao đổi, mua và đấu giá các mặt hàng. Các sản phẩm có thể là đồ thủ công mà họ tự làm, hoặc đồ đã qua sử dụng mà họ muốn bán.

Rõ ràng là người mua và người bán trong mô hình thương mại điện tử C2C đều là cá nhân và họ thường xuyên kinh doanh trực tuyến với nhau thông qua các nền tảng thương mại điện tử hoặc trang web đấu giá trung gian. Ví dụ các website sử dụng mô hình thương mại điện tử C2C: Ebay, Craigslist, Chợ Tốt, Shopee, Sendo…

Tại Việt Nam, ba mô hình thương mại điện tử được liệt kê ở trên: B2B, B2C và C2C được sử dụng thường xuyên nhất, tuy nhiên vẫn có nhiều mô hình kinh doanh thương mại điện tử khác, được liệt kê ở dưới đây.

=>> Xem thêm: Bàn cân so sánh Thương mại điện tử và Digital Marketing

2.4. Consumer to Business (C2B)

Khi người tiêu dùng cung cấp, bán sản phẩm hoặc dịch vụ cho các công ty, đây được gọi là mô hình C2B (người tiêu dùng đến doanh nghiệp). Thương mại C2B là khi khách hàng gia tăng giá trị cho doanh nghiệp. Các công ty C2B, cụ thể hơn là các doanh nghiệp bán hàng secondhand, cũng thỉnh thoảng mua sản phẩm từ những người dùng internet thông thường.

2.5. Business to Government (B2G)

Đây còn được gọi là mô hình business-to-administration (B2A). Giao dịch giữa doanh nghiệp với chính phủ (B2G) diễn ra khi một công ty tư nhân cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ cho cơ quan chính phủ, thường dưới hình thức thỏa thuận kinh doanh với cơ quan chính phủ để thực hiện một dịch vụ được chỉ định và ủy quyền.

2.6. Consumer to Government (C2G)

Mô hình C2G (người tiêu dùng đến chính phủ) cũng bao gồm nộp thuế trực tuyến và mua hàng hóa của cơ quan chính phủ được đấu giá online, hay các cá nhân trả tiền thuế cho chính phủ hoặc học phí cho các trường đại học. Bất cứ khi nào bạn chuyển tiền cho một cơ quan công cộng qua internet, là bạn đang tham gia vào thương mại điện tử C2G!

Khái niệm C2G (người tiêu dùng với chính phủ) cũng bao gồm các cá nhân nộp thuế trực tuyến, mua các mặt hàng từ các tổ chức chính phủ được bán đấu giá online hoặc nộp học phí cho các trường đại học. Bạn được coi là tham gia vào thương mại điện tử C2G bất cứ khi nào bạn gửi tiền qua internet cho một tổ chức chính phủ.

=>> Xem thêm: Sự thật về ngành thương mại điện tử

3. Các sàn thương mại điện tử lớn ở Việt Nam

Các doanh nghiệp lớn trong nước và quốc tế tham gia vào lĩnh vực thương mại điện tử nên thị trường của ngành này đang rất phát triển. Dưới đây là 1 số sàn thương mại điện tử hàng đầu tại Việt Nam

3.1. Shopee

Shopee thuộc sở hữu của tập đoàn SEA Ltd ra mắt tại Singapore năm 2015. Cho tới nay Shopee đã có mặt tại nhiều quốc gia như: Malaysia, Thái Lan, Việt Nam Đài Loan, Indonesia, Philippines và Brazil. Ban đầu Shoppe phát triển theo mô hình thương mại điện tử C2C nhưng nay đã có thêm mô hình B2C, tiếp cận được đại đa số. Shopee hiện nay đang là sàn thương mại điện tử số 1 tại Việt Nam và có lượng người dùng truy cập hàng tháng cực kỳ lớn.

Shopee, được ra mắt vào năm 2015 tại Singapore, thuộc tập đoàn SEA Ltd. Shopee hiện có mặt ở nhiều quốc gia, bao gồm Malaysia, Thái Lan, Việt Nam, Đài Loan, Indonesia, Philippines và Brazil. Shopee ban đầu phát triển theo mô hình thương mại điện tử C2C, nhưng hiện tại đã kết hợp mô hình B2C, cho phép thu hút, tiếp cận càng nhiều người. Với số lượng người dùng hàng tháng cao ngất ngưởng, Shopee hiện là trang thương mại điện tử hàng đầu Việt Nam.

Các điểm thu hút của Shopee bao gồm giao diện thân thiện với người dùng, nhiều lựa chọn mặt hàng, giá cả phải chăng, xử lý đơn hàng nhanh chóng và thường xuyên tổ chức các chương trình giảm giá sốc và quảng cáo qua nhiều kênh như Internet, Facebook, truyền hình…

3.2. Lazada

Trang thương mại điện tử lớn thứ hai tại Việt Nam, Lazada, thuộc Tập đoàn Alibaba của Jack Ma. Lazada còn có mặt tại nhiều nơi như Singapore, Thái Lan, Indonesia, Philippines và Malaysia.

Lazada cũng cung cấp nhiều loại sản phẩm, nhưng bạn phải cẩn thận vì có cả hàng mới và hàng đã qua sử dụng, cũng như hàng giả và hàng kém chất lượng. Bạn nên mua sắm tại Lazada Mall để yên tâm hơn vì ở đây độc quyền kinh doanh các mặt hàng chính hãng từ các hãng nổi tiếng. Lazada cũng không ngừng quảng bá, lên kế hoạch cho các sự kiện âm nhạc được phát sóng trực tuyến và trên TV, đồng thời tung ra nhiều ưu đãi hấp dẫn cho khách hàng.

3.3. Tiki

Tiki là sàn thương mại điện tử của Việt Nam, được thành lập vào tháng 03/2010. Thương hiệu Tiki thể hiện giá trị mà sàn này hướng đến bằng cách đại diện cho thuật ngữ tiết kiệm.

Tiki bắt đầu chỉ bán sách và đồ dùng văn phòng. Sau đó, sàn phát triển sang đa dạng các mặt hàng, bao gồm quần áo, phụ kiện, giày dép, đồ gia dụng, điện thoại, điện tử, điện thoại, đồ dùng cho mẹ và bé, bách hóa, đồ gia dụng… Tiki cung cấp tùy chọn vận chuyển siêu tốc 2 giờ. Tiki đã nổi lên như một trong những nền tảng thương mại điện tử chính tại Việt Nam nhờ thời gian quay vòng hai giờ, sản phẩm chất lượng và nguồn gốc rõ ràng.

3.4. Sendo

Sendo được thành lập vào tháng 9/2012 và là thương hiệu con thuộc tập đoàn phần mềm FPT. Thương hiệu Sendo là viết tắt của từ Sen đỏ, loài hoa tượng trưng cho sự thuần khiết, đạo Phật và của đồng quê Việt Nam. Sàn thương mại này hiện nằm trong top 5 sàn thương mại điện tử lớn nhất Việt Nam phục vụ hơn 12 triệu khách hàng và hơn 400,000 nhà bán hàng toàn quốc.

Sendo là thương hiệu con của tập đoàn phần mềm FPT, được thành lập vào tháng 9 năm 2012. Thương hiệu Sendo được tạo nên từ chữ “Sen đỏ” – một loài hoa tượng trưng cho Phật giáo, sự thuần khiết và quê hương Việt Nam. Hơn 12 triệu người mua và hơn 400.000 nhà bán hàng trên toàn quốc được phục vụ bởi sàn giao dịch này.

=>> Xem thêm: Học thương mại điện tử ra làm gì

4. Các phương pháp phân phối cho doanh nghiệp thương mại điện tử

Sau khi đã lựa chọn được mô hình kinh doanh thương mại điện tử thích hợp nhất với doanh nghiệp của mình, cần phải có định hướng về phương thức phân phối nhằm thỏa mãn nhu cầu và yêu cầu của doanh nghiệp. Dưới đây là sáu chiến lược hàng đầu mà các công ty sử dụng ngày nay:

4.1. Bán buôn – bán sỉ (Wholesaling)

Các doanh nghiệp xử lý phân phối bán buôn đảm nhận mọi thứ trừ việc tạo ra sản phẩm. Bạn sẽ đặt các đơn đặt hàng trực tiếp từ các nhà cung cấp và sẽ chịu trách nhiệm nhập hàng, kiểm soát hàng tồn kho, theo dõi đơn hàng và giao hàng cho khách hàng. Phương thức phân phối bán buôn thường được áp dụng vào mô hình thương mại điện tử B2B là chủ yếu, mặc dù nó cũng có thể được sử dụng như một thành phần của chiến lược thương mại điện tử B2C.

4.2. Bán lẻ (Retailing)

Việc mua hàng hóa trực tiếp từ nhà sản xuất, nhà bán buôn hoặc đại lý phân phối lớn và bán lại cho khách hàng cuối cùng được gọi là bán lẻ. Một cửa hàng đơn lẻ, một chuỗi cửa hàng hay đơn thuần là một cửa hàng online đều có thể được coi là bán lẻ. Bạn có thể lập website bán hàng, Fanpage, gian hàng trực tuyến trên các sàn thương mại điện tử để kinh doanh bán lẻ trực tuyến. Thay vì phải xử lý số lượng lớn đơn hàng từ một số ít khách hàng bán buôn và doanh nghiệp, các nhà bán lẻ chỉ cần xử lý các đơn đặt hàng với con số ít hơn từ một số lượng lớn người tiêu dùng cá nhân.

4.3. Dropshipping

Dropshipping, hoặc bán các mặt hàng của người khác thông qua cửa hàng của bạn, là một cách thức xử lý đơn hàng trong đó các sản phẩm của công ty được lưu trữ, đóng gói và gửi bởi nhà cung cấp bên thứ ba.

Người bán sử dụng dropshipping không phải lo lắng về việc xử lý lô hàng, quản lý hàng tồn kho hoặc dự trữ hàng hóa. Họ có thể tập trung vào việc cải thiện trải nghiệm của khách hàng tại các điểm tiếp xúc và mở rộng nhóm khách hàng.

Một trong những nhược điểm chính của chiến lược này là công ty của bạn sẽ không thể kiểm soát chuỗi cung ứng. Khách hàng sẽ có ý kiến ​​tiêu cực về thương hiệu của bạn nếu hàng hóa được giao bị hư hỏng, chậm trễ hoặc kém chất lượng hơn dự kiến.

4.4. Dịch vụ đăng ký (Subscriptions services)

Với mô hình đăng ký dịch vụ, bạn cam kết liên tục gửi sản phẩm của mình cho khách hàng trong một khoảng thời gian dài theo những khoảng thời gian nhất quán, được xác định trước. Có loại dịch vụ đăng ký khác nhau, chẳng hạn các nhà cung cấp cung cấp dịch vụ thuê bao Internet hoặc thuê bao điện thoại trả sau , hoặc bạn cung cấp dịch vụ chăm sóc thú cưng … Loại hình dịch vụ đăng ký này khá giới hạn và không áp dụng cho mọi loại hình doanh nghiệp.

Khi sử dụng mô hình dịch vụ, bạn đồng ý phân phối lặp lại các mặt hàng của mình trong một khoảng thời gian dài theo các khoảng thời gian đều đặn, được xác định trước. Có một số dịch vụ đăng ký, ví dụ những dịch vụ cung cấp Internet hoặc thuê bao trả sau hoặc dịch vụ chăm sóc thú cưng. Hình thức này khá hạn chế và không thích hợp để áp dụng cho mọi loại hình công ty.

4.5. Nhãn hàng riêng (Private labeling)

Sử dụng chiến lược phân phối “nhãn hiệu riêng” tức là doanh nghiệp thuê một bên thứ ba để sản xuất những hàng hóa cần thiết phù hợp với nhu cầu và ý tưởng đặc biệt của riêng bạn. Bằng cách này, bạn sẽ không cần phải xây dựng nhà máy của riêng mình và có thể sản xuất hàng hóa của riêng bạn với một thương hiệu độc đáo và có toàn quyền phân phối. Sau khi sản phẩm được tạo ra, bạn có thể yêu cầu nhà sản xuất đưa lại cho bạn quản lý hoặc giao hàng trực tiếp cho người tiêu dùng.

4.6. Nhãn trắng (white labeling)

Với hình thức này, một sản phẩm được gắn nhãn hiệu, bán dưới tên và logo của riêng bạn, nhưng nó thực sự được sản xuất và mua từ một nhà phân phối khác.

Nhãn trắng có thể nâng cao hình ảnh công ty, thương hiệu của bạn, giúp bạn không phải sản xuất hàng hóa của riêng mình và cho phép bạn hưởng lợi từ kiến ​​thức và kinh nghiệm của nhà phân phối.

=>> Xem thêm: Ngành thương mại điện tử có dễ xin việc

5. Nên học Thương mại điện tử ở đâu?

Để nắm bắt được kỹ càng và cụ thể hơn về các mô hình kinh doanh thương mại điện tử, bạn có thể lựa chọn theo học ngành Thương mại điện tử tại Trung tâm Đào tạo từ xa Đại học Thái Nguyên. Đây là một trong những sự lựa chọn hàng đầu cho các bạn trẻ mong muốn theo học hệ đào tạo từ xa. Nhờ chất lượng tuyệt vời của mỗi bài giảng và chuyên môn sâu rộng của giảng viên, nhiều thế hệ sinh viên tại trường, trong đó có những học viên chuyên ngành thương mại điện tử, sở hữu khả năng cạnh tranh cao trên thị trường việc làm.

Các lớp học hoàn toàn trực tuyến, mang đến cho sinh viên sự linh hoạt để học bất cứ khi nào và bất cứ nơi nào họ muốn. Những kiến thức chuyên sâu và cập nhật nhất về thương mại điện tử, kinh tế và công nghệ thông tin, cũng như các kỹ năng mềm quan trọng như giao tiếp và thuyết phục, sẽ được dạy cho học viên theo học các chương trình đào tạo Thương mại điện tử tại Trung tâm Đào tạo từ xa Đại học Thái Nguyên

Nguồn: vieclam.thegioididong.com